डाळिंब पिकातील सर्कोस्पोरा (डांबरी) रोग लक्षणे आणि प्रभावी नियंत्रण - डाळिंब हे एक नाजूक फळपीक असून त्यावर अनेक बुरशीजन्य रोगांचा प्रादुर्भाव दिसून येतो. त्यापैकी सर्कोस्पोरा डाग रोग, ज्याला डांबरी रोग देखील म्हणतात, हा डाळिंब उत्पादनात लक्षणीय घट घडवून आणतो. योग्य वेळी लक्ष न दिल्यास यामुळे उत्पादनात ३०% पर्यंत नुकसान होऊ शकते. चला तर मग या रोगाची सविस्तर माहिती घेऊया. रोगकारक बुरशी - सर्कोस्पोरा प्युनिका (Cercospora punicae) ही बुरशी मुख्यतः पानांवर, फुलांवर व कोवळ्या फांद्यांवर आक्रमण करते. रोगाची लक्षणे - फुलांवर - - सुरुवातीला फुलांच्या दलांवर अतिसूक्ष्म, गोलसर, तपकिरी ते काळे डाग दिसतात.
- हे डाग वाढून एकमेकात मिसळतात, अधिक गडद होतात आणि 1 ते 12 मि.मी. पर्यंत आकार घेतात.
फळांवर - - डाग हे जिवाणूजन्य करपा रोगासारखे दिसतात, पण ते गडद काळे, अनियमित आकाराचे, न चिरलेले व चिकट नसलेले असतात.
पानांवर - - डाग गोलसर, बेढब, गडद तपकिरी ते काळे रंगाचे असतात.
- डागांच्या कडेने पिवळसर रिंग दिसते.
- हे डाग सहसा 0.5 ते 5 मिमी व्यासाचे असतात व सहसा एकमेकात मिसळत नाहीत.
- अशा डागांनी संक्रमित पाने सुरुवातीला फिकट हिरवी, नंतर पिवळी होऊन गळून पडतात.
फांद्यांवर - - काळसर, लांबट डाग कोवळ्या काटक्यांवर दिसतात.
- संक्रमित भाग कोरडा पडतो, फांदी सुकते आणि मरते.
रोगास अनुकूल हवामान (Favorable Conditions) - - तापमान: 25°C ते 32°C
- रात्रीचे तापमान: सुमारे 16°C
- सापेक्ष आर्द्रता: 90-95%
- अशा दमट वातावरणात रोगाचा प्रादुर्भाव झपाट्याने वाढतो.
रोग व्यवस्थापन (Management of Cercospora Disease) - १. पारंपरिक उपाय (Cultural Practices) - - रोगग्रस्त फळे, पाने, फांद्या काढून नष्ट कराव्यात.
- बागेत हवा खेळेल अशी छाटणी करावी.
- ड्रीप सिंचन वापरून पाने भिजणार नाहीत याची काळजी घ्यावी.
२. रासायनिक नियंत्रण (Chemical Management) - - कॅप्टन 70% + हेक्साकोनाझोल 5% डब्ल्यूपी (Hecap) 400 ग्रॅमची 200 लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी
रोगाचा फटका (Economic Impact) - - संक्रमित झाडांमध्ये फोटोसिंथेसिस क्षमता कमी होते.
- फुलगळ, फळधारणेत घट, व फळांचा दर्जा निकृष्ट होतो.
- बाजारमूल्य कमी होते आणि निर्यातीसाठी फळे अपात्र ठरतात.
***** कृषी मार्गदर्शक ***** आयडियल फाउंडेशन 18008330455. 9623121955 शेती उत्पादन विषयक अधिक माहिती करिता खालील लिंकचा वापर करावा. https://www.facebook.com/share/p/172NQpbnyh/ मागील लेख - - आयडियल कृषी वाणी 38 - कुकुंबर मोझॅक व्हायरस (CMV)
- आयडियल कृषी वाणी 37 - टोमॅटो पिकात आढळणारे मुख्य विषाणूजन्य रोग
- आयडियल कृषी वाणी 36 - केळी पिकामधील विषाणूजन्य (Virus) रोग
- आयडियल कृषी वाणी 35 - पपई रिंग स्पॉट व्हायरस
- आयडियल कृषी वाणी 29 - टोमॅटो प्लॅस्टिक व्हायरस
- आयडियल कृषी वाणी 28 - पपईवर आढळणारे प्रमुख विषाणूजन्य रोग
|
