पपईवर प्रामुख्याने खालील विषाणूजन्य रोग दिसून येतात 

A) पपई रिंग स्पॉट व्हायरस (Papaya Ring Spot Virus - PRSV)

लक्षणे

• पानांवर क्लोरोसिस आणि मोज़ेकचे नमुने
• खोडावर व देठावर तेलकट रेषा
• फळांवर वर्तुळाकार रिंगच्या खुणा
• झाडांची वाढ खुंटते, फळांचे उत्पादन घटते

विस्ताराचे कारण -

• मावा (Aphid) कीटकाद्वारे काही सेकंदांत प्रसार
• छाटणीसाठी वापरल्या जाणाऱ्या दूषित साधनांद्वारे यांत्रिक प्रसार

परिणाम

• * फळांची विकृती व विक्रीयोग्यता कमी
• * पिकाचे संपूर्ण नुकसान

 B) पपई लीफ कर्ल व्हायरस (Papaya Leaf Curl Virus - PaLCuV)

लक्षणे -

• पाने मुरगळतात, वळतात 
• पाने लहान, जाड व कठीण होतात
• वाढ खुंटते, फळधारणा होत नाही
• झाड मरते

वाहक - 

         पांढरी माशी (Whitefly)

परिणाम -

•  झाडांची प्रतिकूल वाढ
• उत्पादनात ५०% पेक्षा जास्त घट
• औषधी आणि प्रक्रिया उद्योगासाठी झाडांची उपयुक्तता कमी होते

C) पपई मोज़ेक विषाणू (Papaya Mosaic Virus - PapMV) -

लक्षणे

• वरच्या कोवळ्या पानांवर गडद आणि फिकट ठिपक्यांचे मोज़ेक नमुने
• देठ लहान होतात, पाने उभी राहतात
• फळांवर पाण्याचे डाग आणि गाठी निर्माण होतात
• फळे लांब व लहान होतात

प्रसाराचे मार्ग -

• मावा किडींद्वारे
• यांत्रिक साधनांनी
• शेती उपकरणांनी

विषाणूंच्या प्रसारासाठी अनुकूल परिस्थिती -

• उच्च तापमान (25-35°C)
• जास्त आर्द्रता
• दाट लागवड व एकसंध शेती
• पिकांमध्ये तण व रोगट झाडे असणे
• कीटकांची संख्या अधिक असणे
• पोषणतत्त्वांची कमतरता

पपई विषाणूंपासून संरक्षणाचे उपाय -

प्रतिबंधात्मक उपाय - 

• विषाणूमुक्त रोपे लागवडीसाठी निवडावीत
• झाडांची नियमित तपासणी करावी
• लागवडीस पूर्वी जमीन निर्जंतुकीकरण करावी

सांस्कृतिक उपाय -

• संक्रमित झाडे त्वरित उपटून नष्ट करावीत
• लागवडीचे अंतर योग्य ठेवावे
• पीक फेरपालट (Crop Rotation) करावा
• तण नियंत्रण अत्यावश्यक
• स्वच्छ छाटणी उपकरणे वापरावीत
• वेळेवर खत व पाणी व्यवस्थापन

.............................................................

आयडियल फाउंडेशन 18008330455

शेती उत्पादन विषयी अधिक माहिती मिळण्याकरिता खालील लिंकचा वापर करावा.

https://www.facebook.com/share/p/1GBRtpy5qY/