डॉ. संतोष तुपे - मेटाऱ्हायझियम: हुमनीसाठी प्रभावी उपाय

Knowledgebase
मेटाऱ्हायझियम: हुमनीसाठी प्रभावी उपाय

Crop Name : OTHER ||
Work Purpose : Other ||


मेटाऱ्हायझियम: हुमनीसाठी प्रभावी उपाय


यावर्षी हुमनीचा प्रादुर्भाव ऊस, सोयाबीन व इतर पिकात भरपूर झालेला असून त्यामुळे शेतकरी हवालदिल झालाय. हुमनी नियंत्रणासाठी मेटाऱ्हायझियमचा वापर प्रभावी ठरतो. आता हुमनीची अळी खूप मोठी - वाढीच्या तिसऱ्या अवस्थेत असल्याने जास्त नुकसानकारक असून प्रादुर्भाव आटोक्यात येण्यासाठी वेळ तसेच मेटाऱ्हायझियमचे प्रमाण जास्त लागू शकते.

  1. मेटाऱ्हायझियमची परिणामकारकता हुमनीच्या पहिल्या व दुसऱ्या अवस्थेवर जास्त चांगली आहे. म्हणून जर मेटाऱ्हायझियमचा वापर प्रतिबंधात्मक केला तर हुमनीचा त्रास होण्याची शक्यता खूप कमी. त्यासाठी मेटाऱ्हायझियम जून मध्ये कमी तापमान, पुरेशी आर्द्रता व जमिनीत ओलावा असताना पाटपाण्याने, ड्रीपने आळवणी करून सोडल्यावर बुरशीची जमिनीत चांगली वाढ होईल व हुमनी व इतर किडींचा बंदोबस्त होईल.
  2. मेटाऱ्हायझियमच्या बरोबरीने कामगंध सापळे आणि मे महिन्यात लिंब व इतर झाडावर प्रकाश सापळे लावून भुंग्यांचा निकाल लावणे हा स्वस्त आणि अतिशय परिणामकारक पर्याय आहे.
  3. मेटाऱ्हायझियमच्या मेटाऱ्हायझियम ऍनिसोप्लि/रॉबर्टसी, अक्रिडम, बृनियम, व्हीरीडे अशा अनेक उपजाती आहेत. यामुळे इन्सेक्ट क्लास मधील २०० हुन अधिक किडींवर नियंत्रण मिळवता येते. विशिष्ट उपजात विशिष्ट किड्याला हानिकारक ठरते. जसे अक्रिडम टोळ किडीवर प्रभावी आहे. त्यामुळे योग्य उपजात, गुणवत्ता व प्रमाण असलेले उत्पादन वापरणे महत्वाचे आहे.
  4. शेतातील गांडूळे हि अनेलिडा या फॅमिलीतील असून त्यांच्यावर मेटाऱ्हायझियममुळे काहीही परिणाम होत नाही.
  5. मेटाऱ्हायझियमचे कीड नियंत्रणाबरोबरच इतरही फायदे आहेत. मेटाऱ्हायझियम पिकामध्ये एंडोफाईट (endophyte) म्हणून वाढू शकतो. पिकाच्या वाढीसाठी (plant growth promoter) फायदेशीर आहे. त्यामुळे अजैविक ताण तसेच जमिनीचा खारवटपणा (salinity) कमी होण्यास मदत होते.
  6. मेटाऱ्हायझियम फवारणीसाठी काही कीटकनाशकांच्या बरोबरीनेही वापरता येते. तसे कम्पॅटिबिलिटी बाबत संशोधन निबंध उपलब्ध आहेत. फक्त त्यासाठी तज्ञांचा सल्ला घ्यावा.
  7. जमिनीत रासायनिक बुरशीनाशक वापरले नाही तर मेटाऱ्हायझियम दीर्घकाळ जमिनीत टिकते व पिकांचे विविध किडींपासून संरक्षण होते.
यामुळे हुमनी व इतर किडी असो वा नसो, पेरणीसाठी जमीन तयार करताना किंवा पेरणीनंतर २०० रुपये खर्चून मेटाऱ्हायझियम जरूर वापरा. पुढील नुकसान टळेल आणि उत्पादनात वाढही होईल.




***************

डॉ. संतोष तुपे

ग्रीनव्हेंशन बायोटेक प्रायव्हेट लिमिटेड

Source -  मेटाऱ्हायझियम: हुमनीसाठी प्रभावी उपाय... | Facebook

***************